Reproducties van ansichtkaarten

Ansichtkaarten

Een ansicht is een kaart met aan ene kant een afbeelding, een tekening of een foto. De andere kant is blanco, onbedrukt. Het Nederlandse woord komt van het 19e eeuwse Duitse Ansichtspostkarte. Aanvankelijk was de blanco zijde alleen bedoeld om het adres op te schrijven. De kaart bestond dus eigenlijk alleen uit een afbeelding met op de andere kant het adres. Er mocht niets op de voor- en achterzijde geschreven worden. Schreef je naast het adres nog een bericht op de kaart dan moest je meer Passage-du-Gois-01-808postzegels plakken. Begin 20ste eeuw werd de ansichtkaart aan de adreszijde in tweeën gedeeld. De rechterkant was met lijntjes voorbedrukt. Daar kon het adres genoteerd worden. De linkerzijde was voor de boodschap. Dat is het moment dat de ansicht aan een gestage opmars bij het grote publiek begint. Ansichtkaarten zijn eigenlijk niet meer dan een resumé van de vakantie-ervaring; een souvenir van de vakantie. Het is een moment of ervaring dat je wilt delen met thuisblijvers. Je staat in een winkel ergens op vakantie bij zo’n rekje met kaarten en kiest zorgvuldig een foto uit: een landschap, een monument, een kunstwerk, een straatbeeld, het hotel waar je logeert. De keuze van de kaart geeft al aan wat je wilt delen, ook denkend dat de foto past bij de beleving van de geadresseerde. Een foto zegt meer dan duizend woorden, al kun je de vraag stellen of de ontvanger al die woorden uit de afbeelding begrijpt. Vaak is dat een mooiere werkelijkheid dan de realiteit. Passage-du-Gois-02-808Zo regent regent het nooit op ansichtkaarten, de lucht is altijd stralend blauw. De onderwerpen zijn vrijgemaakt van negatieve associaties: geen luchtvervuiling, zware industrie, ongevallen en andere ellende. Een en ander is natuurlijk wel afhankelijk van tijd waarin de ansicht gemaakt is. Een straatbeeld vol met auto’s in een pittoresk dorpje is tegenwoordig niet meer gepast, terwijl dat in de jaren zestig heel gewoon was. Die vele auto’s in het straatbeeld werden toen gezien als een verworvenheid van de nieuwe na-oorlogse welvaart en verstoorde de beleving van de foto niet. Het is ook gangbaar dat de foto’s van oude en moderne ansichtkaarten gemanipuleerd worden. Onderzoek heeft aangetoond dat bij 7,3 procent het motief, bij 13,2 procent de achtergrond en bij 7,2 procent de voorgrond is aangepast; dus mooier gemaakt is dan de werkelijkheid. Fotomontage is dus aan de orde van Passage-du-Gois-03-808de dag. Voor het digitale tijdperk was het ook gebruikelijk dat ansichtkaarten ingekleurd werden. De van origine zwart-wit of kleurenfoto werd helemaal ingekleurd of deels bijgekleurd. Wolkenpartijen werden verwijderd of er juist weer bijgeplakt, storende voorwerpen weg gehaald uit fraaie vergezichten. Dat werd lang niet altijd even zorgvuldig gedaan en dat ziet er soms aandoenlijk uit. Ansichten vormen een tijdsdocument. Niet alleen hoe de wereld er destijds uitzag, maar ook hoe tijdgenoten keken naar de toenmalige werkelijkheid. Ansichten van nu zien er heel anders uit dan 50 jaar geleden. Het zegt iets over het wereldbeeld van toen. In het huidige digitale tijdperk versturen we nog nauwelijks ansichtkaarten. Het is al te veel werk om zo’n kaart te kopen, te schrijven en een postzegel te kopen. En dan nog eens naar de brievenbus te lopen. Nu kijken we als eerste op de vakantie-bestemming of er wifi is. Dan sturen we een foto van het avondeten in het plaatselijke restaurant of het uitzicht van de kamer met de smartphone naar degenen met wie we dat willen delen, met een kort bericht erbij. Of zelfs het geschreven bericht laten we achterwege. En dat alles zonder kartelrand.